Arriskuaren ebaluazioa: glikoalkaloideak patatetan
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) patatetan eta horien eratorrietan dauden glikoalkaloideek gizakien eta animalien osasunerako izan dezaketen arriskuaren ebaluazioa argitaratu du.
Zer dira glikoalkaloideak?
Modu naturalean sortzen diren konposatuak dira, eta solanaceae familiako elikagaietan egoten dira, esate baterako, patatetan, tomateetan eta alberjinietan.
Patatetako glikoalkaloideen kontzentrazioan eragina duten faktoreak
Glikoalkaloideen kontzentrazioa kontsumitutako barietatearen, barazkiaren heldutasunaren eta beste ingurumen-faktore batzuen araberakoa izaten da.
Faktore horien artean daude, esaterako, eguzkiarekiko esposizioa eta biltegiko tenperatura. Ilunpetan biltegiratutako patatek argitan biltegiratutako pataten glikoalkaloide kantitatearen % 20 bakarrik sortzen dute.
Glikoalkaloideen kontzentrazioak handiagoak izaten dira azalean barrualdean baino (3-10 aldiz gehiago).
Giza osasunean dituen ondorioak
Ondorio toxiko akutuek sintoma gastrointestinalak eragiten dituzte, hala nola goragalea, gorakoa eta beherakoa.
Giza osasunerako arriskua
Adituek identifikatu dute osasun-arazoak ekar ditzakeela, baina soilik patata kantitate ertaina edo handia kontsumitzen duten haurtxo eta haur txikien kasuan; izan ere, adin-talde horiek EFSAk zenbatetsitako 10eko esposizio-marjinaren (MOE) azpitik geratzen dira.
Horrez gain, identifikatu da solanaceae familiako elikagai hori askotan kontsumitzen duten helduek ere izan ditzaketela osasun-arazoak.
Glikoalkaloideen kontzentrazioa murrizteko neurriak
Elikagaiak zuritzea, egostea edo frijitzea lagungarria izan daiteke glikoalkaloideen edukia murrizteko:
- Patatak zuritzea; hala, glikoalkaloideen edukia % 25-75 murriztu daiteke
- Uretan egostea*; hala, glikoalkaloideen edukia % 5-65 murriztu daiteke
- Oliotan frijitzea*; hala, glikoalkaloideen edukia % 20-90 murriztu daiteke
*170 ºC edo gehiagotan prestatzea (ikusi akrilamidaren erreferentzia)
Glikoalkaloideen kontzentrazioa murrizteko neurriak
EFSAk eta Europako Batzordeak glikoalkaloideekiko esposizioa murrizteko prebentzio-neurriak ezartzeari buruz eztabaidatuko dute; hortaz, baliteke gehieneko muga bat ezartzea produktu horientzat eta beste batzuentzat.