EFSAk eta ECDCk 2022-2023 aldian Bakterio zoonotikoetako eta Europako giza, animalia eta elikagaien adierazleetako antimikrobianoekiko erresistentziei (AME) buruzko txostena argitaratu dute.

ELIKAk egindako azterketaren barruan, txosteneko datu hauek nabarmentzen ditugu, patogenoen arabera banatuta:

Salmonella

2023an, gizakietan aurkitutako Salmonella spp.-an, anpizilinarekiko, sulfonamidekiko eta tetraziklinekiko erresistentzia-maila altuak ikusi ziren; aitzitik, hirugarren belaunaldiko zefalosporinekiko erresistentzia maila oso baxuetan agertu zen (% 1,6 eta % 1,3 zefotaximarako eta zetfazidimarako, hurrenez hurren). Horrekin guztiarekin, ikusi zen 2014-2023 aldian, bakterio horrek gizakietan anpizilinarekiko eta tetraziklinarekiko zuen erresistentzia nabarmen murriztu zela estatistikoki (14 eta 12 herrialdetan, hurrenez hurren).

Hauteman da 2023an gizakietan ziprofloxazinarekiko erresistentzien prebalentzia handia egon dela (% 21,8); erresistentzia-tasa benetan altuak erregistratu dira S. kentuckyrako (% 80,5), bai eta goranzko joera ere ziprofloxazinarekiko erresistentzietan S. enteritidisen 13 herrialdetan 2014-2023 aldian. Serotipo hori eskortako hegaztiekin izan ohi du lotura.

Campylobacter

Oro har, 2022-2023 aldian lortutako gizaki- eta animalia-jatorriko C. jejuni eta C. coliri buruzko datuek fluorokinolonekiko erresistentzia-maila altuak eta oso altuak erakutsi zituzten.

Erresistentzia-maila horiek direla eta, fluorokinolonak ezin dira jada gomendatu gizakienganako Campylobacterragatiko infekzioak tratatzeko.

Ziprofloxazinarekiko eta eritromizinarekiko erresistentzia konbinatuaren agerpena Campylobacter spp.-an benetan garrantzitsua da osasun publikorako.

Bi antimikrobiano horiekiko erresistentzia konbinatu orokorra txikiagoa izan zen gizakien eta elikagaien ekoizpenera bideratutako animalietako C. jejuniren isolatzeetan C. coliren isolatzeetan baino.e C. coli de seres humanos y animales destinados a la producción de alimentos.

E. coli

Anplizilina, sulfametoxazol, trimetoprima edo tetraziklinarekiko erresistentzia ohikoa izan zen erresistentzia-maila ertainetan, baina antimikrobiano horiekiko erresistentziaren agerpen-maiztasuna oso altua izan zen animalia-populazio guztietan 2022-2023 aldian.

Kinolonekiko erresistentzia ohikoa izan zen gizentzeko oilasko eta indioilarretan, zeinetan batez besteko erresistentzia-mailak altuak edo oso altuak izan ziren. Beste antimikrobiano batzuekiko erresistentzia ez zen hain ohikoa izan.

Aurkikuntza nagusien laburpena

  • Antimikrobiano jakin batzuekiko erresistentziak altua izaten jarraitzen du Campylobacterren (bereziki C. colin) eta Salmonellaren andui batzuetan.
  • Gizakien eta elikagaiak ekoiztera bideratutako animalien (oilaskoak, gizentzeko indioilarrak, gizentzeko txerriak eta txekorrak) Campylobacterrak oraindik ere erresistentzia oso altua du ziprofloxazinarekiko (gizakiengan oso maiz erabilitako antimikrobianoa).
  • EBko estatuen artean aldeak badaude ere, adierazle gakoek erakusten dute aurrerapen nabarmena lortu dela zenbait estatutan MAEaren murrizketari dagokionez elikagaiak ekoiztera bideratutako animalietan.
  • 2022an eta 2023an, zazpi estatutan, karbapenemasen (CP) ekoizle diren E. coli bakterioaren lagin batzuk detektatu dira txerrietan, 1 urtetik beherako behietan, eskortako hegaztietan eta horien haragietan; beraz, horren jarraipen sakona egin behar da. Karbapenemasen bakterio ekoizleen laginen kopurua areagotzen ari da.

Gomendio nagusien laburpena

  • Guztiz beharrezkoa da, eta, beraz, oso gomendagarria, kontuz ibiltzea antimikrobianoak erabiltzean sektore guztietan, nekazaritzan barne.
  • Beharrezkoa da CP bakterioak kontrolatzea. Izan ere, karbapenemikoak azken lerroko antimikrobianoak dira giza-medikuntzan, eta ez da baimentzen horiek erabiltzea elikagaiak ekoiztera bideratutako animalietan. Sakonago aztertu behar dira aziendan aurkitutako CPren isolatuen iturriak.
  • EBko estatuetan agertutako erresistentzien arteko aldeak antimikrobianoen erabileraren patroi historikoen edo egungo patroien ondoriozkoak dira. Hala ere, aldeak daude, halaber, horien maneiuan, jardunbide egokietan eta beste estrategia batzuetan, eta horiek ere eragina izan dezakete desberdintasun horretan.
  • Aurrerapenak hautematen badira ere, MAEa murrizteko lanak aurrera jarraitu behar du Europa osoan.
The European Union summary report on antimicrobial resistance in zoonotic and indicator bacteria from humans, animals and food in 2022–2023