EFSAk zientzia-irizpen bat argitaratu berri du, eta, bertan, elikakatean mikrobioen erresistentziaren (RAM) garapen eta hedapenean ingurumenak duen eginkizuna aztertzen du lehenengo aldiz.

Irizpen horretan, ingurumen-iturriak eta RAMen transmisio-bideak identifikatu dira, baita osasun publikorako lehentasun handieneko bakterio eta gene erresistenteak ere. Halaber, RAMak garatzeko eta hedatzeko arriskua arintzeko estrategiak ebaluatu dira.  Horiez gain, arlo horretan dauden ikerketa-premia nagusiak identifikatu dira.

Txosten hori egiteko, EFSAren Arrisku Biologikoen Taldeak (BIOHAZ) landare-, animalia- eta akuikultura-jatorriko elikagaien ekoizpen-inguruneak aztertu ditu, eta, horretarako, egungo literatura zientifikoan, Europan egindako ebaluazio zientifikoan, Europako legedian eta haren ezagutzan oinarritu da. Sektore bakoitzerako, elikagaien ekoizpen-inguruneak definitu dira eta diagramak garatu dira. Diagrama horietan, RAMen hedapenerako puntu kritikoak adierazi dira, honako irudi honetan ikus daitekeen bezala:

Ingurumen-iturriak eta transmisio-bideak identifikatzea

Ingurumen-iturri nagusiak hondakin fekalak dira, gizakienak zein animalienak, eta honako hauek nabarmentzen dira:

  • Landare-jatorriko elikagaietan: simaurraren antzeko ongarriak, ureztatzeak eta azaleko urak lagunduta. Animalia-jatorriko elikagaietan: pentsuak, langileekiko interakzioa, ura, larreak, airea edo hautsa, lurzorua, basa-bizitza edo beste etxe-abere espezie batzuk. Nolanahi ere, egungo datuekin ezin da kuantifikatu iturri bakoitzaren garrantzia eta ekarpena; baina, itxura guztien arabera, pentsuak dira garrantzitsuenak.
  • Akuikulturan: nagusiki ura, baina baita sedimentuak eta pentsuak ere.Lehentasunezko bakterio eta gene erresistenteak osasun publikoan

Bakterio erresistenteak honako hauetan identifikatu ziren:

  • Lehentasun handieneko 1. taldea. Honako hauek nabarmentzen dira:
    • Enterobakterioak: Salmonella enterikoa eta Campylobacter, karbapenemasekiko, espektro zabaleko zefalosporinekiko eta fluorokinolonekiko erresistenteak.
    • Staphylococcus aureus, metizilinarekiko erresistentea.
    • Enterococcus, bankomizinarekiko erresistentea.
  • taldea edo bakterio komentsalak. Honako hauek nabarmentzen dira:
    • coli eta Klebsiella pneumoniae, espektro zabaleko zefalosporinekiko eta fluorokinolonekiko erresistenteak.

Gene erresistenteen artean honako antimikrobiano hauekiko erresistentziak sortzen dituztenak nabarmentzen dira: karbapenemasak, espektro zabaleko zefalosporinak, plazomizina, kolistina, metizilina eta oxazolidinonak.

Honako faktore hauek eragiten dute horien garapena: presio selektiboa mikrobiometan, bakterioen bizi-zikloa animalien eta ingurunearen artean, hutsegiteak biosegurtasun-neurriak aplikatzean eta elikagaien prozesuan; hutsegiteak autokontroletan.}

RAMen garapen- eta hedapen-arriskua arintzeko estrategiak

RAMen prebentzioari eta kontrolari helduta, sektore guztietan nabarmentzen da aipatutako ekoizpen‑inguruneetan higiene-jardunbide egokien eta biosegurtasun-neurrien inplementazioa indartu behar dela, patogenoen transmisioa murrizteko, eta arreta berezia jarri behar dela kutsadura fekala sartzen, hedatzen eta irauten den etapetan.0}

Hori lortzeko, hainbat metodologia biologiko proposatzen dira, eta horien helburua da, bereziki, bakterio  patogeno batzuk murriztea/desagerraraztea: CRISPR-Cas, fagoak edo bakterio harrapakariak (arlo honetako lehen ikerketa- eta garapen-faseetan daude).

Ikerketa-premiak

Adituek gomendioak eman zituzten, halaber, RAMei buruzko ikerketan lehentasuna duten eremuei buruz; izan ere, datu-hutsune handiak daude RAMak ekoizpen-inguruneetan barreiatzean ingurumenak duen eginkizunari eta osasun publikoan duten eragin kuantitatiboari buruz.

Horregatik nabarmendu zuten honako arlo hauetan ikertzeko premia dagoela:

  • Metodologia sentikorrak eta estandarizatuak optimizatzea, bakterio patogenoak eta gene erresistenteak hautemateko.
  • Ekoizpen-ingurune desberdinetarako laginketa-estrategiak definitzea.
  • Arintze-metodoen eraginkortasuna balioztatzea, eta premiazkoena da ebaluatzea eta garatzea ekoizpen‑ingurunean bakterio eta gene erresistente garrantzitsuenei eta lehentasunezkoei zuzendutako deskontaminazio-metodo baliozkotuak, pentsuen tratamendu termikoaren baldintzak, eta ongarritzeko/ureztatzeko edo laboreak prozesatzeko erabilitako hondakin fekalen eta hondakin-uren tratamendua. Azterketa horiek EBko Green Dealen barruan kokatu behar dira, eta One Health ikuspegiaren arabera egin behar dira.
Role played by the environment in the emergence andspread of antimicrobial resistance (AMR) through the foodchain