Edari energetikoak kontsumitzearen arriskua

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziako (AESAN) Zientzia Batzordeak txosten bat argitaratu du edari energetikoen kontsumoarekin lotutako arriskuei buruz. Edari mota horrek izugarrizko gorakada izan du, batez ere gazteenen artean (gaur egun, estatuan kontsumitutako edari freskagarrien % 2 da).

Txosten horrek osasunerako arrisku potentziala duen kontsumo-eredu bat identifikatu, loaren alterazioetatik eta arrisku kardiobaskularretarainoko arriskuak hartzen dituena.

Kafeina da edari horien osagai nagusia, eta formulazioetan beste osagai aktibo batzuk eransten dizkiote: taurina, L-karnitina, D-glucurono-eta-laktona, bitaminak eta zenbait landarez egindako osagaiak, hala nola ginsenga, guaraná eta ginkgoa.

Egunean pertsona pisatzen duen kilo bakoitzeko 1,4 miligramo kafeina kontsumitzeak loezina eta loaren iraupena murriztea eragin dezake.

3 miligramo baino gehiago kontsumituz gero, arrisku kardiobaskularrak eta hematologikoak, neurologikoak eta psiko-portaerazkoak eragiten ditu.

Horrez gain, sendagaiekiko elkarrekintzak ere kontuan hartu behar dira, baita printzipio aktibo “naturalak” dituzten beste osagai batzuk ere, hala nola ginsenga edo gingkoa. Azken horiek, “naturalak” izan arren, kontraindikatuta daude haurdunaldian eta edoskitzaroan. Ginsengaren kasuan, haurtzaroan eta nerabezaroan ere kontraindikatuta dago .

Beste arrisku bat edari alkoholdunekin batera kontsumitzea da. ESTUDES inkestaren (Bigarren Hezkuntzako ikasleen drogen erabilerari buruzko Inkesta) emaitzen arabera, inkesta egin zaien 14 eta 18 urte bitarteko ikasleen % 16k alkohola eta edari energetikoak nahasi dituzte azken 30 egunetan.

Kontuan hartuta produktu honen ohiko ontziek 32 miligramo kafeina dutela 100 mililitro bakoitzeko, AESANeko Zientzia Batzordeak azpimarratu du osasunerako oso arriskutsua izan daitekeela edari horiek gaur egun merkaturatzen diren 300 mililitro eta 500 mililitro arteko ontzietan aurkeztea.

• 50 kg-ko (edo gutxiagoko) pisua duten kontsumitzaileek saihestu egin behar dute 32 mg/100 ml baino gehiago duten edari energetikoak kontsumitzea, loaren alterazioak saihesteko.
• 60 kg baino gehiagoko kontsumitzaileek ez dute kontsumitu behar edozein edari energetikoren 1.000 ml, ezta 40-55 mg kafeina/100 ml kontzentrazioa duten edarien 500 ml baino gehiago ere, loaren alterazioak sor ditzakeelako eta osasunerako ondorio kaltegarri orokorrengatik.
• 70 kg-ra arteko pisua duten kontsumitzaileek, loaren alterazioak ekiditeko, egunean ez dute kontsumitu behar 15 mg/1.000 ml-ko kafeina‑kontzentrazioa duten edarien 1.000 ml baino gehiago, 32 ml/100 ml-ko kafeina‑kontzentrazioa duten edarien 500 ml, edota 40-55 mg/100 ml-ko kafeina‑kontzentrazioa duten edarien 250 ml. Gainera, osasunerako ondorio kaltegarriak saihesteko, ez dute kontsumitu behar 32-40 mg/100 ml-ko kafeina‑kontzentrazioa duten edarien 1.000 ml edo 55 mg/100 ml-koa duten edari energetikoen 500 ml baino gehiago .

Produktu honen definizioa ez dago arautegian berariaz jasota eta edari freskagarrien barruan sartzen da. Ez daude araututa, halaber, edari horietarako baimendutako osagaiak, horien gehieneko kontzentrazioa edo konbinazio posibleak.

Kontsumitzaileari informazioa emateko Europako araudiaren arabera, edari energetikoen kontsumoa ez dago gomendatuta haur eta emakume haurdunentzat edo edoskitzaroan daudenentzat. Kontzentrazioa 150 mg kafeina/l baino handiagoa bada, produktuaren etiketan ohar hau jarri behar da: “Kafeina-kopuru handia: ez da gomendagarria haurrentzat eta haurdun edo edoskitzaroan dauden emakumeentzat”.

Txosten honek gomendatzen du sustatu egin behar dela industriak ontzi txikiak (250 ml-tik beherakoak) merkaturatzeko konpromisoa betetzea, osagai aktiboekiko (horietako batzuk psikoaktiboak) esposizioa murrizten laguntzeko, eta 500 ml-ko ontzien merkaturatzea bertan behera uzteko aukera aztertzea.

Halaber, beharrezkotzat jotzen du beste produktu batzuen kontsumoa, esposizioa eta arriskua ebaluatzea (adibidez “Shots” edo “caffeine/energy shots” izenekoena), hau da, formatu txikian merkaturatutako produktu kontzentratuena (100 ml baino gutxiago).