Informazioa Azkar Trukatzeko Sistema Koordinatuaren (SCIRI) 2018ko memoria

2018an, guztira 686 espediente erlatibo kudeatu dira SCIRIren bidez: 251 alerta, 182 jakinarazpen, mugan ukatutako 185 elikagai, askotariko gisa sailkatutako 24 eta, azkenik, 27 ustiapen positibo, debekatutako substantziak eta/edo albaitaritzako medikamentuak erabiltzeagatik legeak ezarritako mugen gainetik.

• 2013tik, ikusi da alerten kopuruak gora egin duela etengabe.  Gorakada handiena 2017an erregistratu zen, baina 2018an pixka bat behera egin du kopuru horrek.
• Kudeatutako alerta-jakinarazpen guztietatik, 157 alerta 1. taldeko alertak dira, hau da, arrisku larri eta berehalakoa dakarte; beste 94 alerta 2. taldekoak dira, eta, beraz, arrisku larria dakarte, baina ez berehalakoa.

JAKINARAZPEN KOPURUA

• Animalia-jatorriko produktuak: % 43
• Landare-jatorriko produktuak: % 35,4
• Beste produktu batzuk: % 17,5
• Elikagaiak ukitzen dituzten materialak: % 0,4

Animalia-jatorriko produktuekin lotuta egin diren jakinarazpenen guztizko kopuruak % 28,48 egin du behera 2017. urtearekin alderatuta.

Elikagaien araberako joerak aurreko urtekoen oso antzekoak dira; hain zuzen, oraindik ere arraina eta arrantzako produktuak nabarmentzen dira gehien.

Dena den, ikusi da arrainekin lotutako jakinarazpenek dezente egin dutela behera; aldiz, gora egin dute hiltegiko abereen haragiari buruzko jakinarazpenek (batez ere, eskortako hegaztien haragiari buruzkoek).

Jakinarazpen gehienek elikagai talde hauekin izan dute zerikusia: ongarriak eta espeziak; zerealak, irinak eta horien deribatuak; fruitu lehorrak; eta barazkiak eta lekadunak. Bereziki aipatzekoa da lehen bi taldeek izan dute gorakada.

Jakinarazpen gehien elikadura-osagarriekin lotuta egin dira aurten ere; hain zuzen, horien kopurua bikoiztu egin da 2017aren aldean.

2017. urtearekin alderatuta, gora egin dute arrisku biologikoek eta “beste arrisku batzuk” gisa sailkatutakoek; aldiz, nabarmen egin dute behera arrisku kimikoek.

• Arrisku biologikoak: % 39
• Arrisku kimikoak: % 30
• Beste arrisku batzuk: % 24
• Arrisku fisikoak: % 7

Guztira, arrisku biologikoekin lotutako 97 jakinarazpen egin dira: animalia-jatorriko produktuetako bakterioekin lotutako 52 jakinarazpen eta landare-produktuekin lotutako 21.

Bakterioei buruzko 72 jakinarazpenetatik, 47 Salmonellari dagozkio (ia 2017ko kopuruaren bikoitza), 16 Listeriari, 7 Escherichia coliri eta 3 besterik ez Bacillus cereusi.

Aurten 8 alerta-jakinarazpen egin dira arrainetan agertutako Anisakisarengatik; zifra hori iazkoaren antzekoa da.

Aipatzekoa da, halaber, histaminarekin lotutako jakinarazpenen kopuruak behera egin duela 2017tik (aurreko urtean, arrisku biologikoen jakinarazpenen % 24 hartzen zuen).

Arrisku kimikoak dira jakinarazpen-alerta askoren arrazoia. Gehienek kontaminatzaileekin dute zerikusia, eta beste batzuek –neurri askoz ere txikiagoan– baimendu gabeko edo ezarritako mugen gainetik erabilitako gehigarriekin.

Arrisku kimikoen ondorioz egindako 76 jakinarazpenetatik, 25ek lotura dute animalia-jatorriko produktuetan (arrainak eta deribatuak) aurkitutako metal astunekin (24 kasutan merkurioa eta behin kadmioa).

Guztira 18 jakinarazpen egin dira arrisku fisikoen ondorioz. Horien artean, aipatzekoak dira landare-jatorriko produktuetan agertutako gorputz arrotzak, iaz bezala. Aurten, ordea, ez da jakinarazpenik egon elikagaien ontzietan aurkitutako akatsengatik.

2018an behera egin dute elikagai bidezko toxiinfekzioekin lotutako alertek. Beherakada orokor horren barruan, nabarmen egin dute behera arrainetako histaminaren ondoriozko jakinarazpenek.

Jakinarazpen gehienak animalia-jatorriko elikagaietan aurkitutako bakterioek dakartzaten arrisku biologikoengatik egin dira. Atal honetan, intoxikazio-agerraldiez gain, kontuan hartuko ditugu kaltetuak izan dituzten alerta-jakinarazpen guztiak.